Verslag voor het thuisfront

Paramaribo, 15-2-2012
Ik ben nu drie maanden hier en voel me weer prima thuis. Na een tumultueus vertrek – twee dagen later dan voorzien en alsnog met twee uur vertraging - een slow start gemaakt in november door een dag of vijf te acclimatiseren. Dat betekent niet alleen wennen aan het klimaat (hoge temperatuur, hoge luchtvochtigheid), maar ook aan het verkeer (linksrijdend en nog drukker), de mensen (nieuwe contacten zijn eerst toch afstandelijker; ikzelf ook) en de gewoonten van de familie waarbij ik logeer. Pas daarna ben ik oude bekenden gaan bezoeken; per fiets.
Ondertussen had ik al wel onze Maurits ontmoet, één van de indianenkinderen, die wij samen met vrienden financieel ondersteunen.

In principe ben ik ingetrokken bij Roy & Malthy en de kinderen Jayant(10) en Sonali(3). Maar omdat hun nieuwe huis nog niet klaar is slaap ik in de onderbouw (= een logeerkamer, gemaakt tussen de neuten van het huis. Heel gebruikelijk in Paramaribo.) van de overburen, dhr. + mevr. Van Dijk. Hun kinderen komen regelmatig langs; zo maak je nieuwe vrienden.
De eerste rit met de pick-up was een bezoek aan Subud/Susila Dharma, de organisatie waar onze Stichting Zorg samen voor Suriname haar containers laat lossen. Daar initiatief genomen om het magazijn op te ruimen. Enerzijds geschrokken, vanwege de vele geadresseerde dozen die er nog stonden, anderzijds voldaan van het achterlaten van een nagenoeg lege en schone ruimte. Gevolg was wel een rondrit langs drie ziekenhuizen, twee kinderhuizen, het revalidatiecentrum, twee kinderhuizen en Stibosu.
Eén van de taken, die ik (graag) op mij heb genomen is het naar school brengen van de kinderen: ‘s morgens om 8 uur een wandelingetje van 5 minuten in de zon, langs “snuitje”, de “krentenhond” en de “springende blaffer” = honden in aanliggende tuinen. Dan de dag opening van de school bijwonen: twee oudere kinderen roepen een welkom en hijsen de vlag, terwijl de andere kinderen het volkslied zingen.
17 december arriveerde onze 88e container bij Subud. Praktisch de gehele inhoud bestond uit schoolsetjes bestemd voor de Evangelische Broeder Gemeenschap Suriname, die o.m. ruim
veertig basisscholen in Paramaribo en het binnenland beheert. Tussen de tafeltjes en stoeltjes was voldoende plaats voor ca. 70 colli verbandmateriaal, welke ik vlak voor mijn vertrek bij Lenie en Adriaan (ZsvS) had achtergelaten.

Kerstavond samen met mijn bovenbuurvrouw de Kerstdienst van de Hervormde Kerk bijgewoond. Op de entourage en de temperatuur na, week deze niet van een dienst bij ons af.
Alhoewel Kerstmis geen relatie met het Hindoeїsme heeft, maken de Hindoestanen er toch een familiefeest van. Zo vierde ik met de hele familie Sietaram Kerst met pakjes onder de boom.
Evenals in Nederland is in Suriname het afsteken van vuurwerk beperkt tot enkele dagen. Malthy is gek op mooi vuurwerk en had dan ook behoorlijk ingeslagen. Na een voorproefje op 30-12 hebben Jayant en Maurits de hele oudjaarsdag vuurwerk lopen afsteken. Beide jongens genoten; de buren minder – m.n. tijdens het middagdutje.
Twee januari zag ik, na zes weken, mijn lief weer terug. Eén van de eerste dingen, die we hebben gedaan is Tupsa opzoeken in het kinderhuis Koesikwarano te Commewijne. Ik was er in december al geweest (met een zak rijst, kerstbroden en limonade), maar toen was Tupsa net weg: zij had het geluk de kerstvakantie bij haar familie in het binnenland te kunnen doorbrengen. Ruim een uur vliegen en anderhalf varen.
Tupsa is – evenals Maurits – inmiddels 18 jaar en meisje-af. Zij vertelde eind 2012 naar de kweekschool in Paramaribo te willen, hetgeen verhuizing naar een internaat in de stad inhoudt. Afgesproken haar binnenkort op te halen voor een dagje shoppen.

28 januari kwam de eerste container van dit jaar aan. Samen met Annèt naar Subud gereden in Paramaribo-Noord. Het had echter de dagen ervoor zo veel geregend, dat de straten volledig blank stonden. Om de container te kunnen lossen waren vlonders van pallets neergelegd.
In deze container bevonden zich zakken met ca. 3000 knuffels. Eén van onze Nederlandse stichtingvrienden, Jeffrey van Eck, had het idee geopperd om zo ‘n 1500 weeskinderen in Paramaribo een knuffel te geven en in Nederland de actie “Knuffels voor knuffels” gelanceerd. Dit werd opgepakt door ene Liesbeth en op Facebook gezet met als gevolg, dat bij onze Stichting 5000 knuffels binnen kwamen. Daarmee konden veel meer kinderen blij gemaakt worden en begin februari hebben we met een grote groep mensen de eerste knuffelzending verdeeld. Zelf ben ik o.a. geweest bij de Mytylschool en de school voor blinde kinderen. Ervaringen, die je leren hoe “rijk” je eigenlijk bent met vier gezonde (klein)kinderen.

Maurits. Maurits heeft ondanks de onvrijwillige verlating van Koesikwarano toch geluk gehad: hij kwam in handen van een betrokken maatschappelijk werkster en werd opgevangen/wordt begeleid door Roy. Die volgt zijn schoolresultaten*, koopt benodigde (school)spullen, betaalt hem met geld en eten voor kleine klussen om het huis en zorgt dat hij in het weekend te eten heeft, want dan wordt in het internaat niet gekookt. Vandaar ook, dat ik al snel na aankomst met Maurits in contact kwam. Hij praat nu; waar het twee jaar terug nog bleef bij ja meneer, nee meneer, vertelt hij nu over school, over het internaat en over de resultaten van zijn voetbalteam. Hij is nl. keeper – met zijn 1 meter 50 – in een team van stadsindianen, allen uit het dorp Kwamalasumutu. Ook informeert hij altijd naar “oma Annèt”.
Samen met Roy ben ik naar het tienminutengesprek op school geweest: die indiaan met twee “vaders” tussen allemaal (alleenstaande?) moeders. Dan ben je verbaasd, als die mentor opmerkt niet te hebben geweten van de achtergrond van Maurits, de enige indiaan op deze school. Zouden ze wel bij hem hebben geїnformeerd als hij de enige blanke was geweest?
Annèt en ik namen Maurits mee uit eten. Vertelt ie soms wazig het schoolbord te kunnen zien en regelmatig hoofdpijn te hebben. Dus neemt Kees hem mee naar de optician voor een test, waaruit blijkt, dat hij dringend een bril nodig heeft. Ondanks het bezit van een “min- of onvermogendenkaart” (= bij ons de Bijstand) wordt een bril niet vergoed. Dus hebben wij die maar voor onze rekening genomen. Twee weken later zegt hij geen last meer van hoofdpijn te hebben.*Maurits volgt het LBGO richting electro (zelf gekozen) en wil graag naar het Natin = ongeveer onze MTS. Dan moet hij oktober a.s. één jaar naar de LTS en allemaal voldoendes halen. Omdat hij echter een onvoldoende voor Nederlands heeft, ben ik met zijn lerares gaan praten. Zij adviseert meer lezen en veel Nederlands spreken en luisteren. Maar hoe doe je het laatste als je met je voetbalvrienden Trio spreekt en met de jongens op school “taki-taki” = het Surinaamse Sranan? Overigens dateert Maurits’ leerboek Nederlands van 1970 …. Een andere zaak, die duidelijk verschilt van de scholen in Nederland is de materiaalvoorziening. Zo heb ik samen met Maurits tekenpapier en -potloden gekocht (Bouwtekenen gaat nog met de hand.) en enkele meters electriciteitsdraad, een spanningzoeker en rolmaat. Begin van het jaar was de school in het bezit van 20 computers, waarvoor Roy een ouderbijdrage had gedaan. Omdat ze inmiddels zijn gestolen en de schooldirectie “inside information” vermoedde, werden alle leerlingen beboet. Maar daar is door de ouders een stokje voor gestoken.
Inmiddels hebben we een dagje winkelen met de jongen achter de rug. En hoewel we hem de vrije keus hebben gegeven en niet hebben losgelaten in exclusieve winkels, keek hij toch steeds eerst op het prijskaartje alvorens een definitieve keuze te maken. (Een spijkerbroek boven de SRD100 = €27 vond hij te duur …)

Tupsa. Alhoewel eveneens een indiaanse, is ze veel opener dan Maurits. Vraagt ons ook meer. Jammer, dat we haar niet vaker hebben meegemaakt. Haar cijfer Nederlands op school is meer dan voldoende: ‘n 8,5. Maar zij wil dan ook graag onderwijzeres worden en opteert voor de kweekschool. Daarvoor zal ze naar de stad moeten verhuizen, hetgeen ze tegen die tijd wel ziet.
Aangezien wij Nederlanders vooruit kijken/plannen hebben wij alvast geїnformeerd bij een internaat en haar van onze bevindingen op de hoogte gebracht. Uiteindelijk moet ze zelf kiezen.
Een leuke middag met haar gehad in de stad en haar met meerdere zakken kleding, schoenen en drogisterijprodukten ‘s avonds weer afgezet in het kinderhuis.

De eerste anderhalve maand ben ik voornamelijk privé bezig geweest d.w.z. dat ik mij voor Roy en Malthy verdienstelijk heb gemaakt. Ik heb alle eetkamerstoelen weer gelijmd; enkele kastdeurtjes opnieuw afgehangen; een blanke TripTrap en een krukje geverfd. Opm.: het is onvoorstelbaar hoe het warme, vochtige klimaat materialen aantast. Lijm droogt uit,leer schimmelt, metaal roest, hout rot c.q. de afwerklaag ziet er binnen een jaar niet uit. Het is eveneens zonde om nieuwe kleding naar hier mee te nemen, omdat je zweet en de wind veel zand doet opwaaien. Ik heb dus tevens regelmatig (de bouw) schoon gemaakt en opgeruimd.

Vanaf januari heb ik tevens meer werk voor de Stichting gedaan. Ondermeer andere stichtingen bezocht, zoals EBGS (scholen, internaten,e.a.), Esther (verpleging), de ziekenhuizen en Unu Pikin (onderwijs). Alhoewel de start van Unu Pikin destijds discutabel was, is het nu een degelijke organisatie, die schoolbibliotheken opzet, les- en spelmateriaal inzamelt en in de eigen sociale werkplaats (een productieleider, 12 gehandicapte jongens en wisselende Nederlandse vrijwilligers) schoolmeubilair herstelt en doorlevert.
Begin februari waren Lenie en Adriaan ook hier en hebben we vergaderd met onze partnerstichting Stoss; over het vervolg van het Sipaliwini projekt – onderhoud en onderwijzers-woningen – en een nieuw op te pakken projekt.

Een driedaagse trip gemaakt naar het binnenland, naar het dorp Pikin Slee. Het varen over de (Suriname)rivier in een korjaal, de sula ‘s (= stroomversnellingen door verval) “nemend”, blijft elke keer toch weer een belevenis. Pikin Slee is één van de grotere dorpen in het binnenland. Sinds kort staat daar een Marron museum, waar verhaalt wordt over het wel en wee van de vroegere weggelopen slaven. Het museum is een intiatief van vijf Rastafari ‘s, die met enkele collega ‘s in Pikin Slee een meubelwerkplaats hebben. (Van inlands hout maken ze bankjes, stoelen, beelden, e.a.) Pikin Slee heeft een – zeker voor het binnenland – prachtig scholen- complex voor 400 kinderen. Na de overstromingen in 2006 was van de Willebrandschool weinig meer over. Dankzij (Nederlandse) financiële steun en de inzet van een Belgische organisatie en de eigen mensen kwam er een nieuwe school. Ook onze Stichting Zorg samen voor Suriname heeft een steentje bijgedragen door het geven van een groot deel van de meubelen en lesmateriaal.
We sliepen op anderhalf uur varen in ecolodge Menimi, gerund door Mantje Anauma en een deel van zijn 23! kinderen en acht vrouwen.

Tussen de bedrijven door recreatie oorden als Overbridge en Republiek bezocht; eveneens Commewijne (Nieuw Amsterdam, Mariënburg, Alkmaar, Tamaredjo), Lelydorp en Groningen bezocht. Met onze vriend (bestuurslid Stoss) Wim Lam Lion een dagtrip naar de dolfijnen, Braamspunt en Rust en Werk gemaakt.
Regelmatig was er wel een (kinder)verjaardagsfeestje te vieren en we kregen een uitnodiging voor een Hindoestaanse bruiloft. In februari was hier het Miss India Worldwide festival. Malthy had uitnodigingen voor alle avonden en probeerde al haar vriendinnen te laten meeprofiteren. Zo kon Annèt ook een avond genieten van Indiase glitter en glamour in Suriname.

Inmiddels kachel ik als een volleerd Surinaams chauffeur – alleen mijn armen buiten het raam laten wapperen doe ik niet, maar voor de rest ben ik net zo brutaal – Paramaribo door; breng Annèt waar ze zijn moet, help bij verhuizingen c.q. bezorg (hulp)materialen en met die zware regen is droog vervoer toch wel prettig.